Güneşten korunma ürünleri ve stratejileri hakkındaki pek çok soru alıyorum. Bu ürünler ya da stratejiler akılcı mı? Güvenli mi? Etkili mi? Sosyal medya, internet ya da güvenilir olup olmadığını bilmediğimiz kaynaklardaki bilgi paylaşımları yanlış ya da yetersiz olabiliyor. Bu durum da doğal olarak kafaların karışmasına neden oluyor.
Birinci Soru: Güneş kremi kanserojen midir?
Güneş ışınları, en öldürücü deri kanseri olan melanom, melanom dışı deri kanserleri ve foto yaşlanma gelişimindeki en önemli etkendir. Güneşten korunarak deri kanserlerinden korunmak hedeflenir. Güneş kremi sizi, UV hasarı yoluyla oluşan cilt kanserine karşı korur. İçeriğindeki kimyasal filtrelerin emilerek ciltte kalması ve etkinlik göstermesi beklenir. Bu kimyasal filtrelerden bazıları (benzon türevleri vb) daha fazla emilir ve yan etki riski vardır. Özellikle kullanılan miktar ve cilt tipi gibi faktörler de risk etkisini belirler. Bu konuda endişe edenler için bileşiminde fiziksel güneş koruyucu içeren ürünler (çinko ve titanyum dioksit gibi) güvenli seçenektir.
İkinci Soru: Koyu renk cilde sahip olanların güneş kremi kullanmasına gerek yok mudur?
Melanin cildin rengini belirleyen temel pigmenttir. Cilt hücreleri tarafından cildi UV ışınlarından koruyabilmek için yapılır. Ancak sizi UV ışınlarının tüm zararlarına karşı bağışık kıldığını garanti etmez. Çok koyu renkli cildin doğal SPF’si 5 ile 8 arasında olabilir. Bu bonus SPF’e sahip olmak bir kişinin yanma riskini en aza indirirken, onu UVA ışınlarından ve neden olabileceği cilt kanserinden korumaz. Ayrıca, cilt daha koyu olduğu için, aşırı güneş maruziyetinde bize iletebileceği, kızarıklık gibi yanık işareti oluşmaz, hasarı anlayamayız. Koyu renk ciltlerde, kanser oluştuğunda bunu gözle görebilmek, ayırabilmek çok kolay değildir. Teşhis edildiğinde prognoz genellikle kötüdür. Sonuç olarak, cilt renginden bağımsız olarak herkes günlük olarak güneş koruması kullanmalı veya güneşten kaçınmalıdır. Her renk cilt tipi UV maruziyetine bağlı cilt kanserine yakalanabilir.
Üçüncü Soru: Hava bulutlu veya soğuksa güneş kremine ihtiyacım yok mudur?
Eğer dışarıdaysanız, görebiliyor ve günlük aktivitelerinizi yapabiliyorsanız güneş var demektir. Havanın sıcaklığı UV ışınlarından kaynaklanan tehlikenin doğru bir göstergesi değildir. En doğru gösterge günün saatidir. UV ışınları, güneşin tam tepede ve gölgenin en az olduğu saatlerde en güçlüdür. Günün bu saatleri en fazla korumaya ihtiyaç duyulan zamandır. Hava soğuk veya bulutlu olsa bile güneşten kaçının, güneş kremi kullanın.
Dördüncü Soru: Makyajımda SPF varsa güneş kremi sürmeme gerek yok mudur?
Makyaj malzemeleri yüze az miktarda sürülüyor. Ürünün etiketinde belirtilen SPF’den faydalanmak için bu miktarın 6 – 7 katı gerekir. Bu da kimsenin kullanmaktan hoşlanmayacağı kalın bir tabaka oluşmasına neden olur. Makyaj ürününüzde güneş koruyucusu olması iyidir. Ancak yine de ekstra güneş kremi de kullanmak gerekir.
Beşinci Soru: Su geçirmez bir güneş kremi kullanıyorsam yüzdükten ya da terledikten sonra tekrar krem sürmeme gerek kalmaz mı?
Çoğu koruyucunun üzerinde “80 dakikadan fazla suya dayanıklı veya su geçirmez” olarak belirtilir. Ancak, bu tanımlama çok doğru değildir. Özellikle UV radyasyonu çok yoğun olduğunda, güneş kremi sudan bir şekilde etkilenerek daha hızlı aktivitesini kaybeder. Kural olarak, her iki saatte bir, ayrıca silinme/kurulanma, yüzme, spor ve aşırı terlemeden sonra yenilenmelidir.
